Người xưa có câu Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng. Đây là một câu thành ngữ rất hay được lưu truyền trong dân gian. Vậy nguồn gốc và ý nghĩa của câu nói này ra sao. Cùng Trungkhithe đi tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
Contents
Thuốc đắng dã tật sự thật mất lòng là gì?
Đầu tiên ta cần phân tích ý nghĩa từng thành phần trong câu nói này.
Thuốc đắng
Thuốc là một chế phẩm có chứa dược chất hoặc dược liệu có tác dụng phòng hoặc chữa, điều trị bệnh. Thuốc là thứ rất cần thiết nếu ta bị đau ốm tuy vậy đa số các loại thuốc có vị rất đắng. Nên mới có câu “đắng như thuốc ngọt như kem”.
Sự thật
Sự thật là cái đúng và có bằng chứng chứng minh rõ ràng. Sự thật là chân lý, không thể chối cãi và chỉ có một mà thôi. Sự thật là việc đã xảy ra hoặc chắc chắn sẽ xảy ra trong thực tế.
Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng có ý nghĩa gì?
Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng hay có cách nói khác thuốc đắng đã tật, sự thật mất lòng. Đây chính là câu nói ám chỉ sống ở đời thì phải thừa nhận khuyết điểm của bản thân. Không nên quá cố chấp. Mỗi khi mình gặp sai lầm thì nên trân trọng điều đó. Đặc biệt là gặp người nhắc nhở chỉ ra sai lầm của mình. Mặc dù đó là những lời sẽ làm cho ta tổn thương. Tuy nhiên, giống như những vị thuốc đắng. Những lời nói đó sẽ giúp cho ta nhận ra chính mình. Từ đó sửa chữa các lỗi lầm.
Nguồn gốc của câu thành ngữ
Câu thành ngữ này có nguồn gốc từ Trung Quốc. Bắt nguồn từ câu nói của Phàn Khoái – khai quốc công thần nhà Hán nói với Hán cao tổ Lưu Bang rằng: “Lời khuyên tốt nghe không êm tai nhưng có ích cho người nghe, giống như thuốc tốt có vị đắng nhưng hiệu quả cho người bệnh. Thần hi vọng bệ hạ làm theo những gì Phàn Khoái nói”.
Câu chuyện bắt đầu vào năm 207 trước công nguyên khi Lưu Bang khởi nghĩa và lật đổ nhà Tần. Sau khi chiếm Hàm Dương (thủ đô nhà Tần) thì Lưu Bang đã nhìn thấy tại đây cung điện nguy nga lộng lẫy. Khắc nơi tràn đầy báu vật và mỹ nữ. Càng ở lâu thì Lưu Bang càng thấy thích thú. Và ông quyết định sẽ dừng chân tại đây một thời gian để hưởng thụ. Khi nghe Lưu Banh nói vậy, Phàn Khoái liền hỏi: “Ngài muốn làm vương của toàn cõi thiên hạ hay chỉ muốn sống như một người đàn ông rất giàu có” .
Lưu Bang đáp lại: “Tất nhiên là ta muốn cả giang san này”.
Phàn Khoái nói tiếp: “Khi bệ hạ tiến vào cung điện nhà Tần, ngài đã thấy vô số báu vật và hàng ngàn mỹ nữ xinh đẹp. Tất cả đây chính là nguyên nhân gây ra sự sụp đổ của triều đại nhà Tần. Thần mong rằng bệ hạ hãy nhanh chóng quay lại doanh trại của chúng ta. Xin bệ hạ đừng sống trong cung điện này.
Vua Tần vô phép. Đó là lý do dân chúng nổi loạn chống lại triều đình và đánh bại quân Tần. Nhờ đó bệ hạ đã lật đổ vị hoàng đế hung bạo từng làm khổ người dân. Vậy nên bệ hạ cần siêng năng và tiết kiệm. Bệ hạ vừa nhập cung đã muốn vui chơi hưởng lạc, lời khuyên tốt nghe không êm tai nhưng có ích cho người nghe, giống như thuốc tốt có vị đắng nhưng hiệu quả cho người bệnh. Thần hi vọng bệ hạ làm theo những gì Phàn Khoái đã nói.”
Nhờ câu nói của Phàn Khoái mà Lưu Bang đã thức tỉnh, nhận ra sai lầm. Sau đó ông đóng cửa cung điện và nhanh chóng trở về doanh trại cũ của mình.
Xem thêm:
Con gái rượu hay diệu? Gọi thế nào cho đúng nhất
Lòng biết ơn là gì? Bạn đã thực sự hiểu đúng về lòng biết ơn
Tứ thư ngũ kinh là gì? Tổng hợp trọn bộ Tứ thư ngũ kinh
Tại sao cần phải thuốc đắng dã tật sự thật mất lòng
Trong cuộc đời, có người sống thật thà thì cũng có người sống giả dối. Nhiều người chỉ vì lợi ích bản thân hoặc đơn giản là sợ phiền phức nên không dám nói ra sự thật. Khiến ảnh hưởng xấu đến người khác hoặc với chính mình mà không hay biết. Do đó ta cần chủ động nói ra sự thật.
Ngoài ra thì ai cũng có cái tôi của mình. Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng (良藥苦口，忠言逆耳”) là câu nói rất hay khi nói về cái tôi đó. Mặc dù cho ta gây ra những hành động sai trái, làm tổn thương người khác. Nhưng nếu ta biết nhận lỗi, tự biết sửa chữa khắc phục hậu quả sẽ cải thiện mối quan hệ của ta với mọi người.
Câu nói này có tác dụng khi ta thành ý nói về mặt xấu của họ. Dù đó là những lời khá khó nghe, có thể xấu hơn là ta sẽ bị họ ghét. Tuy nhiên nếu đó là sự thật thì lời nói của bạn sẽ giúp họ nhận biết được vấn đề mà mình đang mắc phải. Nếu họ biết được và sửa chữa thì chắc chắn người đó sẽ cảm ơn bạn. Và tình cảm của hai người cũng trở lên gắn kết hơn.
Danh ngôn hay về sự thật
“Sai lầm không trở thành chân lý vì lý lẽ của vô khối sự tuyên truyền, chân lý cũng không trở thành sai lầm vì không ai thấy nó.” Mahatma Gandhi.
“Sự thật cao hơn tất cả, thậm chí ngay cả khi nó làm chúng ta khó chịu và choáng ngợp.” Henri Frederic Amiel.
“Người không coi trọng sự thật trong những vấn đề tiểu tiết cũng không thể tin cậy được trong việc lớn.” Albert Einstein.
“Nếu bạn muốn chọc tức hàng xóm, hãy nói sự thật về họ.” Pietro Aretino.
“Khi tôi nói lên sự thật, đó không phải vì muốn thuyết phục người không biết sự thật, mà nhằm để bảo vệ người biết.” William Blake.
“Hư cấu buộc phải bám vào những khả năng. Sự thật thì không.” Mark Twain.
“Chẳng có sự trần trụi nào khó chịu hơn sự thật trần trụi.” Agnes Repplier.
“Sự thật không thuộc sở hữu của cá nhân nào mà là báu vật của cả loài người.” Ralph Waldo Emerson.
“Sự thật luôn là sự thật, dù không được thấu hiểu, tin tưởng, hay do sự dốt nát.” W. Clement Stone.
Xã hội kim tiền ngày nay, ai cũng chạy theo lợi ích trước mắt. Do đó để gặp những người dám nói sự thật trước mình là rất khó. Nhưng nếu bạn có được thì hãy biết trân trọng người đó. Vì đó là người bạn thật sự, muốn tốt cho bạn. Vì thế bạn hãy luôn áp dụng câu nói thuốc đắng dã tật sự thật mất lòng vào trong cuộc sống để xã hội này ngày càng tốt đẹp hơn.
