Sao La là loài động vật rất đặc biệt, chỉ có ở rừng nhiệt đới nước ta. Đây là một trong những loài động vật có nguy cơ bị tuyệt chủng cao nhất trên thế giới. Tuy nhiên ở Việt Nam thì rất ít người biết tới con Sao La. Vậy thực sự thì con Sao La là con gì? Và tại sao con Sao La lại được chọn làm linh vật của SEA Games 31. Cùng Trungkhithe tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
Contents
Sao La là con gì?
Sao La là loài động vật thuộc nhóm thú sừng rỗng, có tên khoa học là Pseudoryx nghetinhensis. Trong đó cụm từ Pseudoxyt là tên gốc còn oxyt là tên của loài thú được tìm thấy ở Trung Đông. Loài này có nhiều nét tương đồng với Sao La nhưng có kích thước lớn hơn nhiều. Đây cũng là loài động vật nằm trong sách đỏ của Việt Nam và Thế giới. Sao La được phát hiện lần đầu tiên ở khu vực nằm gần biên giới Việt – Lào nằm tại vườn quốc gia Vũ Quang thuộc tỉnh Hà Tĩnh vào tháng 5/1992. Sao La được phát hiện bởi các nhà khoa học của Bộ Lâm nghiệp Việt Nam cũ (nay là Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) và các nhân viên thuộc Quỹ Bảo vệ Thiên nhiên Quốc tế (WWF).
Vào lúc đó, nhóm chuyên gia đã tìm thấy một hộp sọ của một loài động vật với cặp sừng kỳ lạ trong nhà của một thợ săn. Ban đầu, họ cho rằng đó có thể là một loài thú mới thuộc họ bò (Bovidae). Tuy nhiên sau đó họ đặt tên tạm thời cho loài động vật mới đó là “dê sừng dài”. Và đến đầu năm 1993 thì các chuyên gia mới phát hiện được thêm nhiều cặp sừng của cá thể này ở huyện Tương Dương và huyện Con Cuông thuộc tỉnh Nghệ An.
Tại đây, người dân địa phương đặt tên cho loài động vật này là “Sao La” do sừng của loài vật này giống với hai cọc đứng của bàn quay sợi. Mà vật dụng đó trong tiếng Thái gọi là “Sao La”. Và cái tên Sao La được chính thức công nhận làm tên của loài thú mới vào ngay giữa năm đó trong tạp chí Nature số 363 phát hành ngày 2/6/1993 có đăng tải và công bố chính thức về thông tin của Sao La với cộng đồng hoc thuật dưới sự nghiên cứu của nhiều tác giả là: Vu Van Dung, Nguyen Ngoc Chinh, Pham Mong Giao, Do Tuoc, P. Arctander và John MacKinnon (người Anh).
Con Sao La có đặc điểm gì?
Theo nghiên cứu thì Sao La là loài động vật có vẻ ngoài giống với loài Linh Dương và thuộc họ sừng rỗng. Sao La sở hữu cặp rừng song song với nhau, hướng về sau và nhọn dần về phía cuối. Để có thể phòng thủ trước các kẻ thù thì cặp sừng của Sao La có thể đạt tới chiều dài 50cm khi trưởng thành.
Sao La có chiều dài trung bình khoảng 1,3 – 1,5m, cap khoảng 0,9 m và cân nặng từ 80 đến 100 kg. Sao La có lông màu nâu sẫm đốm trắng. Sao La có mũi màu nâu, bên cổ có các mảng trắng và có một sọc đen chạy dài từ vai cho đến lưng dưới. Đuôi của Sao La có sọc màu kem, nâu và đen. Cẳng chân, phần trên móng guốc có các dài lông màu trắng bao quanh.
Môi trường sống của Sao La thế nào?
Sao La chủ yếu sống ở sâu trong các khu rừng rậm, như là dãy Trường Sơn ở Việt Nam và Lào. Sao La sống trong môi trường có lượng mưa trung bình lớn và vùng núi có độ cao từ 400 cho đến 750m. Đến mùa đông thì Sao La sẽ di chuyển đến những vùng đất thấp để tránh rét.
Theo nghiên cứu thì khoảng thời gian sinh sản của Sao La khoảng từ tháng 5 cho đến đầu tháng 6. Ở vườn quốc gia Vũ Quang thì ước tính có khoảng 100 con, Ở Khu Bảo tồn Thiên nhiên Sao La (Saola Nature Reserve) với diện tích 160 km² ở Quảng Nam thì ước tính có khoảng 50 đến 60 con Sao La. Còn số lượng Sao La ở Lào vẫn chưa có thống kê cụ thể.
Sao La ăn gì?
Giống như các loài động vật khác cùng họ. Sao La là loài động vật ăn cỏ. Nguồn thức ăn của Sao La rất đa dạng từ các loại vỏ cây, cây thân mềm hay là các loại quả, lá cây rừng cũng là món ăn yêu thích của Sao La. Đặc biệt Sao La rất thích ăn các loài cây môn thục.
Vì sao Sao La được gọi là kỳ lân châu Á
Sao La được các nhà khoa học yêu mến đặt cho biệt danh là kỳ lân châu Á. Do khi phát hiện được Sao La thì đây là sự kiện gây chấn động toàn thế giới. Do trước đó chỉ có năm loài thú lớn được phát hiện trong 100 năm qua. Mặc dù từ đầu những năm 1996, các chuyên gia đã bắt và chụp được ảnh một cá thể Sao La còn sống.
Tuy nhiên phải đợi đến hai năm sau thì các nhà khoa học mới chụp thêm được bức ảnh nữa về Sao La. Và đợi đến tháng 8/2010 thì người ta mới bắt được một cá thể Sao La đực còn sống ở tỉnh Borikhamxay của Lào. Và mới nhất là một video được camera của WWF và chi cục Kiểm Lâm ghi lại.
Do loài Sao La rất khó để tìm thấy trong tự nhiên cho nên rất quý hiếm. Cùng với vẻ đẹp và khí chất của loài động vật này nên được nhiều người gọi vui là “Kỳ lân của Châu Á”.
>> Xem thêm:
Chó Phốc sóc ăn gì? Mẹo chăm chó Phốc sóc nhanh béo
Tuổi thọ của trâu là bao nhiêu? Top vật nuôi có tuổi thọ cao nhất
Sao La – loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng cao
Do quần thể của Sao La chỉ có khoảng vài chục cá thể, chỉ giới hạn trong các khu rừng trên dãy Trường Sơn nên Sao La là loài động vật rất dễ bị tổn thương và có khả năng bị tuyệt chủng là rất cao. Đặc biệt là trước nạn săn bắt trái phép, tàn phá rừng như hiện nay.
Trong sách đỏ của IUCN thì Sao La được xếp vào mức cực kỳ nguy cấp và có khả năng tuyệt chủng rất cao. Ngay tại Việt Nam thì để bắt gặp được Sao La là điều rất khó khăn. Ngoài ra thì Sao La rất khó sống sót trong điều kiện nuôi nhốt. Và loài động vật này thường sẽ chết ngay sau khi bị bắt. Chính vì thế mà hiện nay không có bất cứ cá thể Sao La được nuôi trong vườn thú.
Do không thể nuôi giữ nên khả năng Sao La bị dính bẫy bởi con người trong các hoạt động săn bắt trái phép để buôn bán thịt thú rừng là rất cao. Đi cùng với đó là nạn phá rừng để khai thác gỗ và sản xuất nông nghiệp cũng khiến cho quần thể sống của Sao La bị thu hẹp lại. Làm cho các cá thể Sao La bị phân mảnh, con cái và con đực khó có thể tìm thấy nhau để giao phối duy trì nòi giống.
Tại sao Sao La được chọn làm linh vật SEA Games 31
Để chào mừng sự kiện đại hội Đại hội Thể thao Đông Nam Á lần thứ 31 được tổ chức tại Việt Nam. Nước ta đã giới thiệu hình tượng Sao La do họa sĩ Ngô Xuân Khôi sáng tác trở thành linh vật của đại hội. Đây là linh vật rất đặc biệt khi không chỉ tạo ra sự khác biệt mà vẫn giữ được các giá trị truyền thống của đất nước mặc dù họa sĩ chưa từng chứng kiến tận mắt linh vật này ngoài đời thực.
Sao La không chỉ là loài vật sở hữu vẻ đẹp bí ẩn mà còn có độ hiếm không nơi nào khác có được. Đặc biệt cặp sừng của Sao La có hình chữ V mang ý nghĩ là từ đầu của tên đất nước Việt Nam ta cũng như là V trong từ Victory có nghĩa là “chiến thắng”.
Sao La cũng là loài động vật sở hữu thân hình cân đối cùng sức khỏe dẻo dai, bền bỉ. Rất xứng đáng làm linh vật cho một sự kiện thể thao tầm cỡ quốc tế. Ngoài ý nghĩa lớn về thể thao thì việc đưa Sao La làm linh vật như là một lời kêu gọi mọi người cùng nhau bảo vệ môi trường, lên án các hoạt động săn bắt trái phép, chặt phá rừng bừa bãi.
Hy vọng qua bài viết này đã giúp bạn đọc hiểu rõ Sao La là con gì? Sao La là loài động vật rất độc đáo và thú vị. Mặc dù Sao La đang trong tình trạng rất nguy cấp. Tuy nhiên, chưa khi nào là quá muộn. Bạn và tôi hãy cùng nhau thực hiện các hành động có ý nghĩa để bảo vệ môi trường. Để giúp phần nào bảo vệ Sao La – loài kỳ lân của châu Á.
